Huis verhuren als experiment

Mijn buurman berichtte mij van de week dat hij zijn huis deze zomer regelmatig aan toeristen gaat verhuren. Hij bracht het als een ‘experiment’, wat na de zomer geëvalueerd gaat worden. Slimme zet, want door iets als ‘experiment’ te framen, is de weerstand over het algemeen veel minder. ‘We proberen het en kijken dan verder’, klinkt minder bedreigend dan ‘Vanaf nu is het zo en je hebt er maar mee te dealen’. 

Koffie-experiment

Bij leefstijl en gedragsverandering werkt het net zo. Een week lang koffie en thee zonder suiker drinken is een uitdaging voor degenen die het met suiker gewend zijn, maar wel het proberen waard. Zeggen dat je vanaf nu altijd koffie en thee zonder suiker drinkt, klinkt veel zwaarder en als een te grote stap. Zelf ben ik ooit dit experiment aangegaan en met succes: na een week zonder suiker in mijn koffie was ik gewend geraakt aan de smaak zonder suiker en was de slok koffie met suiker die ik bij wijze van test na een week nam, een klap in mijn gezicht. Veel te zoet¹. Ik heb nooit meer suiker in mijn koffie gedaan.

Cliënten zijn vaak wel te verleiden om iets uit te proberen. Het maakt het wat lichtvoetiger en minder bedreigend. Falen is niet mogelijk, want het was immers maar een experiment, om van te leren. 

Gedragsexperiment om overtuigingen te testen

In onze Waaier Gedragsverandering beschrijven we hoe je een gedragsexperiment kunt uitvoeren om overtuigingen die een gedragsverandering in de weg staan te testen (en hopelijk te verminderen).

Soms staan bepaalde overtuigingen een leefstijl-en gedragsverandering in de weg. Bijvoorbeeld: ‘Gerechten waar minder of geen vlees in zit dan ik gewend ben, zijn niet lekker’ of ‘Ik moet tussen de middag wel achter mijn bureau lunchen, want anders krijg ik mijn werk niet af’. Door te experimenteren met gedrag, kijk je of deze overtuigingen kloppen of wellicht aangepast of weggenomen kunnen worden. 

Een gedragsexperiment in 5 stappen

Voer een gedragsexperiment uit volgens de volgende stappen:

• Stap 1: Wat wil je testen (welke overtuiging of gedrag)?
• Stap 2: Hoe en wanneer ga je dat testen?
• Stap 3: Wat zijn de criteria voor evaluatie?
• Stap 4: Verzamel de feiten
• Stap 5: Evalueer de uitkomst. Wat heb je geleerd?  Kan de belemmerende overtuiging worden aangepast of weggenomen?

In het geval van het koffie-experiment kun je het als volgt opzetten:

• Stap 1:  Koffie zonder suiker is niet lekker (overtuiging)
• Stap 2: De komende week ga ik geen suiker in de koffie doen. Na een week neem ik weer een kop koffie met suiker om te proeven
• Stap 3: Smaak van de koffie scoren op een schaal van 1-10 aan het begin en eind van de testperiode

Tools en technieken voor gedragsverandering

Naast het gedragsexperiment zijn er nog veel meer handige tools en technieken om in te zetten bij leefstijlbegeleiding. Denk aan het stimuleren van zelf-monitoring, het maken van een sociale omgeving scan, de dwingende noodzaak voor verandering achterhalen, het stellen van prioriteiten of omgaan met terugvalmomenten. En nog veel meer. Je vindt ze allemaal in de Waaier Gedragsverandering.

Tot slot

Het zal overigens wel loslopen met die toeristen in het huis van mijn buurman. En als dat niet zo is: het was maar een experiment.

Bron

Steenhuis I, Overtoom W. Waaier Gedragsverandering; Toolkit voor Coachen op leefstijl, gezondheid en vitaliteit. Lanseloet Uitgeverij

Auteur: Wil Overtoom

Voetnoot

¹ Dat je na een week gewend bent aan de smaak van koffie zonder suiker en het oude veel te zoet vindt, is logisch en viel te verwachten. De opzet van het koffie-zonder-suiker experiment maakt gebruik van het feit dat smaken aangeleerd zijn. Na een aantal keren te zijn blootgesteld aan een smaak, ga je deze meer waarderen. Hiermee zie je meteen een belangrijke voorwaarde aan het experiment: je moet gedurende die week wel koffie blijven drinken, anders werkt het niet.